राजस्थान सरकारने सुप्रीम कोर्टात वैवाहिक बलात्काराला गुन्ह्याच्या श्रेणीत आणण्याच्या प्रकरणात हस्तक्षेप अर्ज दाखल करून सांगितले की, त्यांचेही म्हणणे ऐकले जावे. राजस्थान सरकारच्या अर्जात म्हटले आहे की, हे प्रकरण महिलांच्या हक्क आणि आपराधिक न्याय प्रणालीवर खोल प्रभाव पाडते. यावर सुप्रीम कोर्टाचा निर्णय नागरिकांसाठी, विशेषत: महिलांसाठी प्रभावी ठरेल. सरकार या प्रकरणात वैवाहिक बलात्काराच्या पीडितांच्या हितांचे प्रतिनिधित्व करू इच्छिते आणि सुप्रीम कोर्टाला निर्णय घेण्यात मदत करू इच्छिते. या प्रकरणाची सुनावणी मंगळवारी सुप्रीम कोर्टात होणार आहे.
राजस्थानच्या याचिकेचे मुख्य मुद्दे
1. अर्जाचा उद्देश कोर्टाला वैवाहिक बलात्कार अपवादाच्या घटनात्मकतेवर निर्णय घेण्यास मदत करणे आहे.
2. हा मुद्दा राष्ट्रीय महत्त्वाचा आहे आणि न्यायिक प्रक्रियेत विविध दृष्टिकोनांची आवश्यकता दर्शवतो.
3. राजस्थान राज्याचा उद्देश सामाजिक, सांस्कृतिक आणि आर्थिक परिस्थितींवर व्यापक दृष्टिकोन प्रदान करणे आहे, जे धारा 375 IPC च्या व्याख्येला प्रभावित करतात.
4. हस्तक्षेप नैसर्गिक न्यायाच्या सिद्धांतांच्या अनुरूप आहे आणि कोर्टाला त्याच्या निर्णयाच्या व्यावहारिक परिणामांचा विचार करण्यास मदत करणे आहे.
5. या प्रकरणाचा परिणाम संपूर्ण देशासाठी एक महत्त्वपूर्ण उदाहरण निर्माण करण्याची अपेक्षा आहे.
6. राजस्थानची सहभाग एक संतुलित आणि सूचित न्यायिक पुनरावलोकनासाठी महत्त्वपूर्ण मानली जात आहे, जी विवाहामध्ये महिलांना लैंगिक हिंसाचारापासून संरक्षण देण्यासाठी अधिक प्रभावी कायदेशीर चौकटीकडे नेऊ शकते.
वैवाहिक बलात्कार अपवादाची घटनात्मकता
राजस्थान राज्याचे अतिरिक्त ऍडव्होकेट जनरल शिव मंगल शर्मा यांनी 1860 च्या भारतीय दंड संहितेच्या धारा 375 अंतर्गत वैवाहिक बलात्कार अपवादाच्या घटनात्मकतेसंदर्भात सुप्रीम कोर्टात हस्तक्षेप अर्ज दाखल केला आहे. अतिरिक्त ऍडव्होकेट जनरलने दाखल केलेल्या अर्जात वैवाहिक बलात्कार अपवादाच्या महत्त्वावर प्रकाश टाकला आहे.
काय सांगतो सध्याचा वैवाहिक बलात्काराचा कायदा
सध्याच्या कायद्यानुसार, जर पतीने आपल्या पत्नीशी लैंगिक संबंध ठेवले, बशर्ते ती पंधरा वर्षांपेक्षा कमी वयाची नसली तर, तो बलात्कार मानला जात नाही. शर्मा यांनी अर्जात म्हटले आहे की राज्याने हेही अधोरेखित केले आहे की महिलांवरील लैंगिक हिंसेशी लढण्यासाठी त्याच्या कायदेकर्त्या आणि धोरणात्मक उपाय कोर्टाला महत्त्वपूर्ण अंतर्दृष्टि प्रदान करू शकतात.
